Kao što smo u prvom nastavku serijala “In vino veritas” već pisali vino nastaje tako što se gnječi grožđe, a sok koji se dobija gnječenjem naziva se šira. U osnovi proizvodnje vina leži hemijski proces fermentacije, tokom kojeg, pod uticajem kvasaca u anaerobnim uslovima, dolazi do razlaganja različitih šećera do etanola. Proces vrenja ili fermetacije obično traje nekoliko nedelja, a posle toga vino se prečišćava i pretače u buriće ili bačve.
Crveno i bijelo vino se dobijaju na gotovo identičan način.
Bijelo vino nastaje fermentacijom soka grožđa, bez kože i peteljki. Fermentacija traje oko šest nedjelja, a osnovni zahtjev je da temperatura bude između 15 i 18 stepeni, jer se na višoj temperaturi gube aroma i svježina.
Boja bijelog vina kreće se u žutom spektru – od blijedožute, preko slamnato-žute i zeleno-žute, do zlatno-žute.
Moguća je i proizvodnja bijelog vina od crnog grožđa. Takvo vino se naziva klaret (Claret) u Francuskoj ili Blank de Noar (Blanc de Noirs – šampanjac). Pošto crvena boja vina potiče iz kože grožđa, pri proizvodnji ovih vina se poseban akcenat stavlja na kvalitet grožđa i brzinu prerade, da bi se koža što prije odvojila od soka i izbjeglo bojenje soka pigmentima iz kože.
Najpoznatije vrste bijelog vina
Hercegovina je poznata kao domovina svoje autohtone sorte žilavke. U svijetu su rasprostanjene brojne sorte bijelog grožđa/vina, a najpoznatije su:
Šardone (fr. Chardonnay) — Verovatno najtraženije grožđe na svijetu. Bolje uspijeva na siromašnijem zemljištu, ali se prilagođava i drugim tipovima. Daje male grozdove tanke kože. Rano cvijeta i zri. Danas se gaji u svakoj zemlji u kojoj se pravi vino.
Šenin blan (fr. Chenin Blanc) — Koristi se za najraznovrsnija vina, daje obična i pjenušava, suva i slatka. Gaji se najviše u dolini Loare – jugozapadna Francuska, pa sve do Atlantika. Ima tanku kožu, kasno sazrijeva. Raste i u Južnoj Africi, Kaliforniji, Australiji i Novom Zelandu. Daje dugotrajna vina, ali i vina koja se odmah piju.
Crveni traminer ili Klevner (nem. Gewurztraminer ili Traminer) — Iako je plod žučkasto-roze boje, od njega se prave suva i slatka bijela vina, karakterističnog aromatičnog i začinjenog ukusa – gewurtz znači začin. Porijeklom je iz Aldo Adiđe, italijanske pokrajine u kojoj se govori njemački. Gaji se i u Alzasu (Francuska, dio prema Nemačkoj), Austriji, Njemačkoj, Sloveniji, Mađarskoj, Češkoj, Slovačkoj, Rumuniji, ali i na drugom dijelu sveta – u Australiji i na Novom Zelandu.
Rizling (fr. Risling) — Ova sorta voli hladniju klimu. Ima blijeda zrna sa mrljama i raste u malim grozdovima. Kasno cvijeta i zri. Daje vrhunska suva, poluslatka i slatka vina. Gaji se u Njemačkoj, Alzasu, Italiji, Australiji, SAD…
Sovinjon blan (fr. Sauvignon blanc) — Grožđe doline Loare, raste na krečnjaku, pijesku, šljunku. Kompaktni mali grozdovi tanke kože. Rano zri. Gaji se i u Italiji, Južnoj Africi, na Novom Zelandu, u Australiji, SAD…
Semilon (fr. Semillon) — Daje sjajna slatka vina i visoko kvalitetna suva. Ima velika zrna i tanku kožu. Traži specifične klimatske uslove. Raste u Bordou u Francuskoj, Čileu, Australiji, SAD, Južnoj Africi…
Žilavka – Od ove sorte grožđa proizvode se kvalitetna, a s probranih vinograda vrhunska vina, vrlo često s dodatkom do 15 % drugih, poželjno takođe autohtonih sorti Hercegovine.
Vino “Žilavka”, svako ponaosob doživljava na svoj način. Ono privlači ljubitelje dobre kapljice svojom posebnošću i osebujnošću, specifičnim mirisom, zaobljenošću, snagom karakterističnom za južna vina. Žilavka nosi pečat Hercegovine.
Divna, kristalno čista, zelenkasto žuta boja, specifična aroma, skladan odnos alkohola i kiselina, bogat ekstrakt – izdvajaju “Žilavku” iznad drugih vina. “Žilavka” je jako vino s 12 – 14 vol. % alkohola, 5 – 6 g/l ukupnih kiselina, uz ukupan ekstrakt 20 do 27 g/l. Svoju pravu punoću i prepoznatljivost postiže dužim odležavanjem u butelji.
U hercegovačkim podrumima vina, uz žilavku, najčešće se pripravlja vino od grožđa sorte Šardone koje je uzelo maha pri uzgoju u hercegovačkim vinogradima jer nije pretjerano zahtjevno za uzgoj, a daje vino dobrih performansi koje se odlično pozicioniralo na tržištu.
HP / vino.rs
Hercegovina Promo, februar 2015