U fočanskom Muzeju Stare Hercegovine otvorena je izložba „Foča u Kraljevini SHS/Jugoslaviji“, čiji je autor kustos i istoričar Danko Mihajlović, a na kojoj posjetioci mogu da se upoznaju sa izrazito bogatim društvenim životom fočanskog sreza i posebno sa razvojem obrazovanja u periodu između dva svjetska rata.
Brojna gimnastičarska i pjevačka društva proistekla iz prvog Sokolskog društva u BiH, sa muzičkim orkestrima, ženska zanatska škola sa brojnim kursevima – šivenja, krojenja, veza, osnovne škole-srpske i muslimanske, gimnazija, koja je utemeljena 1921. godine, neki su od sadržaja izložbe, koji svjedoče o procvatu i emancipaciji Foče u vrijeme Kraljevine.
Zanimljivim fotografijama i isječcima iz tadašnje štampe, autor je dočarao i neke od najsvečanijih događaja iz vremena „gospodske Foče“, kako ga on naziva, poput otvaranja pruge Foča-Ustiprača, koja se naslanjala na željeznicu Sarajevo-Užice, a čiju dalju gradnju prema Hercegovini je zaustavio Drugi svjetski rat.
Takođe, veoma svečano bilo je i otkrivanje spomenika, kako je navedeno u proglasu, „Velikom oslobodiocu Kralju Petru Prvom, koji podiže narod sreza fočanskog bez razlike u vjeri, kao vidan znak blagodarnosti na slobodi, koju nam je darovao“.
Autor Danko Mihajlović kaže da je akcenat izložbe na razvoju obrazovanja, po čemu je Foča i danas prepoznatljiva.
On navodi da je Kraljevina u Foči postigla velike rezultate u opismenjavanju stanovništva, tako da su pred Drugi svjetski rat u fočanskom srezu djelovale 23 osnovne škole.
„U školskoj 1921/1922. godini počinje da djeluje i niža gimnazija u Foči. Učitelji i profesori bili su nosioci društvenih aktivnosti i uz već razvijena kulturna društva, možemo govoriti o zlatnom periodu u razvoju fočanske kulture. Taj eho je sačuvan do danas, tako da je Foča i danas mjesto u koje se ide po obrazovanje“, naveo je Mihajlović.
Za realizaciju izložbe korištena je dokumentarna građa Muzeja Stare Hercegovine, kao i arhivske građe iz Arhiva Jugoslavije u Beogradu i Arhiva BiH u Sarajevu.
Posebno su dragocjeni dokumenti iz porodičnih arhiva starih trgovačkih porodica iz Foče Hadživukovića i Grujičića.
Pored originalnih artefakata, izložba sadrži i 18 panoa na kojima se navode zanimljive pojedinosti iz fočanskog kraja u tom razdoblju.
Grafički dizajn uradila je Dijana Tomović. Izložba je dio manifestacije „LJeto u Foči“, a biće otvorena do 16. avgusta.
BONUS VIDEO
