Mačke žive sa ljudima hiljadama godina. Naučnici pretpostavljaju da je do kontakta sa ljudima došlo kada su počele da se kreću oko skladišta žita, tražeći miševe i drugi plijen.
Kasnije su se proširile po cijelom svijetu zajedno sa moreplovcima, koji su ih vodili sa sobom na putovanja kako bi ih štitile od pacova.
Danas, mačke su i dalje višestruko korisne – love miševe i pacove, ali istovremeno nude i mnogo više – ljubav, društvo i odanost.
Tokom prethodnih vijekova, ljudi su uzgajali mačke kako bi pokazivale određene karakteristike, na primjer, da budu bez dlake (sfinks). Sa svojim jedinstvenim ličnostima, inteligencijom, šarmom i veselim temperamentom, mačke nastavljaju da nas očaravaju.
Kada su mačke pripitomljene?
Prema naučnicima, mačke su pripitomljene prije oko 10.000 godina. Savremene domaće mačke potiču od vrste Felis silvestris lybica, podvrste divlje mačke iz Afrike i Srednjeg istoka.
Genetski materijal pronađen u ostacima mačaka na arheološkim nalazištima na Srednjem istoku, u Evropi i Africi pokazuje da su još tada naši ljubimci počeli da se povezuju sa ljudima i odvajaju od svojih divljih rođaka.
Iako je prirodni opseg Felis silvestris lybica bio mali, čini se da se ova divlja mačka pojavila u Evropi oko 4400. godine prije nove ere, prema drevnom DNK pronađenom na arheološkim nalazištima.
To nam pokazuje da su mačke vjerovatno već tada pratile trgovce na putovanjima, držeći pod kontrolom miševe i pacove dok su prelazile velike udaljenosti.
DNK egipatske mačke nađen je čak i u sjevernoj Njemačkoj, u oblasti koja je pripadala Vikinzima između 700. i 1000. godine nove ere.
Najstariji poznati grob domaće mačke nađen je na Kipru, gdje su čovjek i njegova mačka sahranjeni zajedno prije 9.500 godina.
Takođe, kosti mačke starosti 5.300 godina pronađene su u grobnicama u Kini.
Stari Egipćani su obožavali mačke zbog njihove nezavisnosti i tretirali su ih kao boginje.
Mnoge mačke su postajale mumije zajedno sa svojim preminulim vlasnicima, ali su se takođe žrtvovale u okviru raznih religijskih obreda. Bastet, boginja plodnosti, imala je glavu mačke.
Da li su se mačke same pripitomile?
Možda ste čuli da su se mačke „pripitomile same“, a to je zato što su vjerovatno drevne divlje mačke birale da se kreću oko ljudskih naseobina, što je dovelo do obostrane koristi, kako za ljude, tako i za njih same, prenosi Euronews.
Naselja su obezbjeđivala obilje hrane i zaklon divljim mačkama, koje su zauzvrat držale miševe podalje.
Tako su ljudi koji su živjeli u tim naseljima tolerisali mačke, a na kraju ih i prihvatili.
Dok su ljudi pripitomljavali pse kroz vještačku selekciju, uzgajajući ih da pokazuju poželjne karakteristike, domaće mačke su evoluirale prateći put prirodne selekcije, budući da su preživljavale one koje su bile prijatnije i pokornije u blizini ljudi.
Da li su mačke pitome kao i psi?
Mačke nisu pripitomljene kao psi. Dok su one pripitomljene prije oko 10.000 godina, postoje genetski dokazi koji ukazuju na to da su psi pripitomljeni prije 14 do 30 hiljada godina.
Još ne znamo tačno kako i zašto su neki divlji vukovi evoluirali u očaravajuće i prijateljske kućne ljubimce, ali je jasno da su ljudi proveli mnogo više vremena i uložili mnogo više energije u oblikovanje genetskih karakteristika domaćih pasa.
U stvarnosti, naučnici i danas kažu da su mačke „tek“ pripitomljene.
Mnoge domaće mačke i dalje žive kao divlje, slobodne i samostalne u prirodi.
Divlje mačke i domaće mačke takođe se često ukrštaju, što rezultira time da domaće mačke zadržavaju mnoge svoje „divlje“ instikte.
Osim toga, ljudi su uzgajali domaće pse vijekovima, na osnovu njihovih vještina i karakteristika, dok su domaće mačke uzgajane tek u posljednjih nekoliko vijekova.
To znači da su ponašanja i karakteri pasa postali mnogo predvidljiviji i usklađeniji sa ljudskim potrebama u poređenju sa mačkama.
Čak i danas, moderne mačke se prvenstveno klasifikuju prema svom izgledu.
Iako izgled igra značajnu ulogu u uzgajanju pasa, istorijski su se više klasifikovali prema svojim vještinama i sposobnosti, kao što su lov i čuvanje stada i imovine.
Izvor: Nezavisne
BONUS VIDEO
