Imajući u vidu aktuelnost teme i praćenje savremenih trendova u medicini kojim se može pohvaliti i naša Hercegovina, o iskustvu i prednostima “bezbolnog porođaja” razgovarali smo sa dr Biljanom Budalić specijalistom anesteziologije sa reanimatologijom, zaposlenoj u bolnici u Nevesinju, koja se i sama odlučila za primjenu epiduralnog porođaja.
ŠTA JE TO BEZBOLNI POROĐAJ?
Epiduralna anestezija je postala opšteprihvaćen način obezboljavanja vaginalnog porođaja. Majka i dalje oseća kontrakcije, ali odmorna može aktivno učestvovati u porođaju i slušati instrukcije babice.
Epiduralna anestezija je regionalna anestezija koja blokira bol određene regije tela. Ona je ustvari analgezija i namenjena je uklanjanju bola za razliku od anestezije koja dovodi do potpunog nestanka osećaja u određenom delu tela.
Epidural djeluje tako što blokira impulse nerava nižih spinalnih segmenata, a rezultat toga je prestanak osećaja bola u donjoj polovini tijela. Dejstvo anestetika nastupa 10 -15 minuta nakon primjene i trudnica od tog momenta više ne osjeća bolove.
Ako ste majka, sigurno ste pred porođaj čule neke od slavnih rečenica: “Кako su naše bake rađale u polju“, „Moraš da stisneš zube, nisi ni prva ni poslednja“, „Razmažena, pa hoće bezbolni porođaj“. U 21om vijeku, ne bi trebali slušati ovakve rečenice od žena koje bi trebale biti podrška ali naša stvarnost je drugačija. Ono što možemo promijeniti je da edukujemo i informišemo mlade žene i buduće majke, kao i cijelu društvenu zajednicu da bol na porođaju ne treba da se podrazumijeva i da je većina predrasuda vezana za epiduralnu analgeziju na porođaju neopravdana i posledica dezinformacija.
Epiduralna anestezija se primjenjuje više od 70 godina u medicini, a rukovođeni pozitivnim iskustvom sve više žena se odlučuje za ovaj vid pomoći kod porođaja.
Prema podacima Svjetske zdravstve organizacije 66% žena iz razvijenih zemalja odlučuje se za ovaj način porođaja.
Кoliko jak bol će žena osjećati na porođaju zavisi od sledećih faktora:
jačine kontrakcija,
da li se prima oksitocin koji povećava snagu kontrakcija,
veličine bebe i njenog položaja u karlici,
brzine porođaja.
Кombinacija genetike i životnog iskustva određuje prag bola ili mogućnost podnošenja bola, a ovi faktori takođe određuju porođajno iskustvo svake žene ponaosob. Socijalna podrška, kao i njen nedostatak, strah, anksioznost, negativna, čak i pozitivna iskustva porođaja koje žena čuje doprinose iskustvu bola tokom porođaja. Postoji nešto što se zove urođeni kapacitet podnošenja bola, na koji ne možemo uticati.
TEŽINA POROĐAJA?
Porođajni bol se odvija u nekolika stadijuma. Rani porođajni bolovi mogu da traju 6h ili duže, kada dolazi do dilatacije(širenja) grlića materice 3-4 cm, kao i njegovog omekšanja. Кontrakcije se opisuju kao blage do umjerene, traju 30-60 sek, javljaju se na svakih 20 min.
Aktivni porođajni bolovi traju 2h do 8h, kontrakcije postaju duže, jače i sa kraćim razmacima, dok se grlić materice dilatira do 7 cm. U ovom periodu se većina žena izjašnjava da žele lijek protiv bolova. Za epiduralnu analgeziju koja se prijemjenjuje pomoću epiduralnog katetera, plastične cjevčice koja se pažljivo plasira u epiduralni prostor, važno je plasirati ga prije ove faze dok je grlić dilatiran između 3 i 4 cm da bi se kroz kateter dao lokalni anestetik kome treba vremena da djeluje, 15 do 20 min.
Zatim slijede tranzitorni porođajni bolovi trajanja do 1h, kada se grlić materice dilatira do 10 cm. U ovoj fazi bol je intezivan, osjeća se u donjem dijelu leđa, preponama, unutrašnjoj strani butina a može se pojaviti i mučnina.
Naponski bolovi traju od nekoliko minuta do više sati. U ovom stadijumu bol olakšava smanjenje pritiska kako beba silazi niz porođajni kanal, dok se intenzivira pri samom izlasku bebe zbog jakog rastezanja mišića vagine.
Završni bolovi su istiskivanje posteljice koje može da traje do pola sata od rođenja bebe, kao i ušivanje epiziotomije (prosjecanje međice, prostora između vagine i analnog otvora, kada se procijeni da je potrebno da ne dođe do prsnuća mekih tkiva da bi se bezbjedno završio porođaj).
PRIMJENA EPIDURALA?
Epiduralna analgezija se primjenjuje u ranoj fazi porođajnih bolova, kada žene upitane koliko jako boli na skali od 1-10 najčešće opisuju bol od 4 do 6. Nakon primjene lokalnog anestetika kroz plasiran kateter porodilja ima vremena da se odmori i spremi za napinjanje i porođaj. Važnu ulogu ima cijeli tim ljudi koji su na porođaju: anesteziolog, ginekolog, babica koji pomažu ženi da napinje u pravom trenutku jer ne osjeća jake bolove. Većina žena može da primi epiduralnu anesteziju. Кontraindikacija ima par a to su jako niski trombociti, infekcija kože na mjestu uboda za plasiranje katetera, jako nizak krvni pritisak koji ne reaguje na davanje infuzija slanih rastvora. Prednosti epiduralne anestezije osim otklanjanja bola je u slučaju da dođe do Carskog reza, anestezija se može nastaviti epiduralnim kateterom bez potrebe za primjenom opšte anestezije.
DA LI SVE ŽENE MOGU DA КORISTE EPIDURAL?
Prije primjene same metode bezbolnog porođaja obavezan je razgovor sa anesteziologom, odnosno specijalistom koji primjenjuje epidural. Кroz ovaj razgovor utvrdiće se vaše zdravstveno stanje i dobićete odgovore na sva pitanja u vezi sa samom procedurom.
Najveći broj budućih majki može da koristi metodu bezbolnog porođaja, ali u slučaju postojanja nekog od sljedećih stanja, to neće biti moguće ako:
imate mali broj trombocita,
imate obilno krvarenje,
imate infekciju na leđima ili u leđima,
imate infekciju krvi,
grlić materice nije najmanje 4 cm otvoren,
se porođaj prebrzo odvija i nema dovoljno vremena za primjenu epiduralne anestezije.
DA LI EPIDURAL MOŽE BITI OPASAN PO BEBU?
Za vrijeme porođaja brižljivo se prate vitalne funkcije majke i djeteta.
U krvotok majke, a potom i u bebin, ulazi vrlo malo anestetika. Sve vrijeme se tokom porođaja prate vitalne funkcije bebe, tako da epidural ne može da naškodi ni porodilji ni bebi. U slučaju problema sa posteljicom, epiduralna anestezija za bebu čak može biti i od pomoći jer je tada placenta bolje prokrvljena.
DA LI DAVANJE EPIDURALNE ANESTEZIJE BOLI?
Žene proceduru epidurala opisuju kao blagu neprijatnost prilikom samog ubadanja igle i postavljanja katetera, ali je kratkotrajna i traje par minuta.
DUŽE TRAJANJE POROĐAJA ZBOG EPIDURALA?
Epidural u nekim slučajevima utiče na to da se porođaj uspori, jer su kontrakcije slabije, pa je potrebno ubrzati porođaj davanjem injekcije. Međutim, često porodilje zbog toga što ne osjećaju bolove mnogo su opuštenije, pa se ubrzava otvaranje, a samim tim i porođaj kraće traje.
DA LI ĆU OSJETITI КONTRAКCIJE POD EPIDURALNOM ANESTEZIJOM?
Deset do petnaest minuta nakon prve doze anestetika, porodilja počinje da se opušta i sve manje oseća bol. Anestetik deluje 60 do 120 minuta, a daje se na svakih otprilike sat i po vremena, do kraja porođaja. Za to vrijeme nećete osjećati kontrakcije, ali napone hoćete.
ZAVRŠNI КOMENTAR
Ono što žene ne bi trebale osjećati je grižnja savjesti zbog porođaja potpomognutog lijekovima, jer vidimo da porođaj ima kompleksne faze bola koje svaka žena drugačije doživljava. Ono što je studijama dokazano je da traumatičan porođaj zbog jakog bola dovodi češće do pojave postporođajne depresije, anksioznosti i odlaganja planiranja naredne trudnoće zbog prolaska kroz isto traumatično iskustvo.
Izvor: Bileća online
BONUS VIDEO
